Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'ndan:

Kapsam

Madde 1-Bakanlar Kurulu'nun 83/7506 sayılı Kararı'na ve Başbakanlık, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın bu karara ilişkin Tebliği hükümlerine göre Türkiye'de kurulacak olan Özel Finans Kurumları'nın kurucuları, kuruluş ve faaliyet izni alabilmek için, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'na yazılı olarak müracaat etmek zorundadırlar.

Madde 2-Bu Tebliğ'de yer alan bazı deyimlerin anlamları karşılarında gösterilmiştir:

a) Kurum : Özel Finans Kurumu
b) Müsteşarlık : Başbakanlık, Hazine ve Dış Ticaret Müsteşarlığı
c) Cari Hesap : Özel Cari Hesap
d) Katılma Hesabı : Kâr ve Zarara Katılma Hakkı Veren Hesap
e) Hesaplar : Cari Hesap ve Katılma Hesabı

Madde 3-Kurumlar'a Bakanlar Kurulu'ndan kuruluş izni alabilmek için, Kurucuların, aşağıda belirtilen belgelerle birlikte "Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Bankacılık Genel Müdürlüğü, Sermaye Piyasası Müdürlüğü-Ankara" adresine yazılı bir başvuruda bulunlamaları gerekmektedir.

Gönderilecek Belgeler

a)Bakanlar Kurulu'nun 83/7506 sayılı Kararı, Müsteşarlığın 25/II/1984 tarih ve 18323 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Tebliği ve ilgili sair mevzuat hükümlerine uygun olarak hazırlanmış "Esas Sözleşme Örneği".

b)Kurum'un Kararname, tebliğ ve ilgili diğer mevzuata uygun ve verimli bir şekilde faaliyet gösterebilmesi için ihtiyacı olan personel, teknik donanım ve teşkilat gibi konular ile Kurum'ca gerekli görülen sair hususlardaki tasarımlarını içeren ön rapor.

c)Sermayesinin Kararname'de öngörülen asgari sermayeyi aşması halinde, Kurum'un bu kısımla ilgili olarak önerdiği ödeme planı.

Bu belgede kurucunun:

-İsmi ve ikametgâhı,

-Müracaat tarihine kadar hangi işlerle ve ne müddet uğraştığı,

-Ticari anlaşmazlıklardan dolayı şahsen ve idaresi ile mükellef bulunduğu şirketlerin tazminat ödemeye mahkum edilip edilmedikleri, edilmişlerse miktarları,

-Satınalmayı taahhüt ettiği hisse senetleri tutarı,

gösterilmek zorundadır.

Madde 4-Bakanlar Kurulu'ndan kuruluş izni alındıktan ve Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kuruluş işlemleri tamamlandıktan sonra faaliyete geçebilmek için yapılacak izin başvurusuna aşağıda belirtilen belge ve bilgiler eklenir.

1-Kurum'un kuruluş iznine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı'nın yayımlandığı T.C.Resmi Gazete,

2-Kuruluşun tasdikine ilişkin Ticaret Mahkemesi Kararı,

3-Ana sözleşmenin yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicil Gazetesi,

4-Kuruluş Bilançosu,

5-Faaliyet yürütmek ve hesapları tutmak için gerekli önlemlerin alınmış bulunduğunu kanıtlayan belgeler,

6-Türkiye'deki merkez ve şubelerinin bulundukları mahallerin isimleri,

7-Merkez ve şubeleri için nakden ve defaten ödemiş bulundukları sermaye miktarı,

8-Varsa muhtelif nevi ihtiyat akçelerinin miktarları,

9-Yapacakları iş türleri,

Madde 5-Madde 4'e göre tanzim edilip gönderilen bilgi ve belgelerin tetkiki sonucunda durumu uygun bulunanlara, başvuru tarihini takiben en geç bir ay içinde T.C.Merkez Bankası'nca faaliyet izni verilir. Durumları uygun bulunmayanlara, noksanlıklarını gidermek için iki aylık bir müddet verilir. Bu müddet içinde noksanlıklarını gidermeyenlerin başvuruları reddedilmiş sayılır.

Madde 6-Kurumlar, Kararname ve Tebliğde serahaten gösterilen faaliyetler dışında işlemler yapabilmek için Müsteşarlık'tan ayrıca izin almak zorundadırlar. Bu konudaki müracaatlar da T.C.Merkez Bankası'na yapılır.

IV-GENEL ESASLAR

Madde 8-Kurum'ların cari hesaplara kabul edebilecekleri azami fon tutarı, öz kaynakları toplamının on katını aşamaz.

Madde 9-Kurumlar'ın, cari hesaplardan bir gerçek veya tüzel kişiye kullandırabilecekleri azami fon tutarı, Kurumun öz kaynaklarının %10'u ile sınırlıdır.

Blokaj

Madde 10-(5 sayılı Tebliğle değişik, 28.11.1997 tarihli cetvelden başlamak üzere) Özel Finans Kurumları, nezdlerinde açılan Türk Lirası ve yabancı para cari ve katılma hesaplarında biriken fonlar için aşağıda belirtilen oranlarda Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdindeki hususi bloke hesaplarda blokaj tesis edeceklerdir.

a) Cari Hesaplarda %15

b) Katılma Hesaplarında % 6

Ayrıca, özel finans kurumları Türk Lirası ve yabancı para cari hesaplarda biriken fonların % 6’sı oranında kasa ve bankalarda nakit bulunduracaklardır.

Kasa ve bankalarda bulundurulacak nakit ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası nezdinde tesis edilecek blokajlar, Türk Lirası hesaplar için TL olarak, ABD Doları, Alman Markı, Fransız Frangı, Hollanda Florini ve İsviçre Frangı cinsinden hesaplar için kendi döviz cinsinden, diğer döviz cinsleri üzerinden açılan hesaplar için de ABD Doları olarak yapılır.

Madde 11-Katılma hesaplarıyla ilgili her bir vade grubunda toplanan fonlardan tek bir gerçek veya tüzel kişiye kullandırılabilecek fon tutarı, herhangi bir sınırlamaya tabi değildir.

Madde 13-Katılma hesaplarında biriken fonların işletilmesi sonucu elde edilecek kâr ve zarardan Kurum'un alacağı pay her vade grubu için Kurum'ca ayrı ayrı tespit edilir ve her vade grubuna katılanlara aynı oranlar uygulanır. Uygulanmakta olan kâr ve zarar oranlarının değiştirilmesi T.C.Merkez Bankası'nın iznine tabidir.

Madde 14-Dağıtılacak kâr ve zarar "Birim Hesap Değeri" üzerinden hesaplanır. Bunun dışında bir yöntemin uygulanması T.C.Merkez Bankası'nın olumlu görüşü ve Müsteşarlığın onayına bağlıdır.

Madde 15-Kâr ve zarara katılma hesabı akdi ile kâr ve zarara katılma yatırım akdi ve özel cari hesap akdinde bulunması gereken hususlar sırasıyla Ek: 1, 2 ve 3'de belirtilmiştir.

Denetim

Madde 17-Kurumların işlem ve hesapları T.C.Merkez Bankası'nca denetlenir.

Yürürlük

Madde 18-Bu Tebliğ yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

GEÇİCİ MADDE-Özel Finans Kurumları, 3 Şubat ve 10 Şubat 1995 tarihli cetveller için Cari Hesap artışlarında %18, Katılma Hesapları artışlarında %9 oranında, 17 Şubat 1995 tarihli cetvelden itibaren de Cari Hesap artışlarında %20, Katılma Hesapları artışlarında %10 oranında blokaj bulunduracaklardır.

1-Hesap sahibinin, aynı vadeli fonların Kurum'ca işletilmesi sonucu doğacak kâr ve zarara katılacağı ibaresi,

2-Hamiline açılan hesaplarda Kurum'un açık unvanı ve belirgin bir şekilde "Hamiline" ibaresi, nama açılan hesaplarda ise tarafların açık unvanları ve isimleri,

3-Kurum'un adresi ve hesap nama açılmışsa, hesap sahibinin adresi,

4-Kurum'un imzası ve nama açılan hesaplarda hesap sahibinin imzası,

5-Yatırılan ve çekilen meblağların işleneceği kısım; TL: Döviz :

8-Kurumun çeşitli vadelerde toplanan fonları birlikte kullanma hakkının olacağı; bu durumda herbir vade grubunun kâr ve zarardan katkısı oranında pay alacağı ve hesap sahibinin ancak kendi vade grubuna isabet eden kâr dağıtımında hak sahibi olacağını belirtir bir ibare,

9-Kurum'un hesapta biriken fonların işletilmesinden doğacak tüm masrafları üstleneceği ibaresi,

10-Bu hesaba kâr ve zarar payı dışında her ne nam altında olursa olsun başka bir menfaat sağlanamayacağı ibaresi,

12-Hesap sahibinin kurumdan talep hakkının, yatırdığı eksi çektiği meblağ sonucu kalan tutar üzerinde değil, hesabın vadesinin bittiği tarihteki "Birim Hesap Değeri" üzerinde olduğu ibaresi,

13-"Birim Hesap Değeri: birim değeri ile hesap değerinin çarpımı sonucu bulunur" ibaresi,

15-"Hesap Değeri: Para yatıran veya çeken şahsa ait hesap değerine, hesap sahibince yatırılan veya çekilen miktarın "Birim Değer"e bölünmesi ile bulunacak oranın, para yatırılmışsa eklenmesi, para çekilmişse çıkarılması suretiyle bulunur" ibaresi,

17-Hesabın vadesinde yenilenmeyeceği Kurum'a önceden ihbar edilmediği takdirde, hesabın vade bitimini takip eden beş işgünü içinde kapatılması gerektiği, aksi takdirde vadenin, otomatikman vade bitimini takip eden günden başlamak üzere, aynı süre ile uzayacağı ifadesi,

18-Vadesinden önce çekilebilecek (30 gün önceden ihbar koşuluyla) azami meblağın, çekim tarihinde fonun yatırılmış olduğu vade grubunun kâr göstermesi durumunda, o güne kadar hesap sahibince yatırılmış tutar kadar, zarar göstermesi halinde ise "Birim Hesap Değeri" kadar olabileceği ibaresi,

19-Hesap sahibi lehine tahakkuk eden gelirin, vergi mevzuatı açısından, mevduat geliri olup stopaja tabi tutulacağı ibaresi,

20-Bu hesaplarda biriken fonlar "Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu" kapsamına girmezler ibaresi,

21-Hesap sahibince 10 yıl süreyle, bir işlem yapılmayan veya aranmayan hesapların Hazine hesabına geçirilmek üzere T.C.Merkez Bankası'na devredileceği ibaresi, küçükler adına ve yalnızca bunlara ödeme yapılmak kaydıyla açtırılan hesaplarda, 10 yıllık zaman aşımı süresinin küçüğün reşit olduğu tarihten itibaren işlemeye başlayacağı ifadesi,

22-Anlaşma formunun zayii halinde hesap sahibi, ilan mükellefiyetini yerine getirerek, kurumdan yeni bir örnek alabilir ibaresi,

23-Kurum'un sermayesi,

24-Kurum'un faaliyet süresi,

25-Kurum'un esas sözleşmesinin Ticaret Sicili Gazetesi'nde tescil ve varsa tadil tarihleri,

26-Kuruluş iznine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı'nın yayımlandığı Resmi Gazete'nin tarihi ve sayısı,

1-Kurum'un ve fon kullananın açık unvanları ve anlaşmayı yapan yetkililerin isimleri,

2-Tarafların adresleri,

3-İmzalar: kurumun ve fon kullananın,

4-Kullandırılan fonun tutarı; TL. :
Döviz :

5-Kurum'un, fon kullananın kâr ve zararına iştirak oranı:
Kâra iştirak oranı : %
Zarara iştirak oranı : %

7-Fon kullananın faaliyetinin tümüne mi; yoksa belli bir faaliyet dalına mı ortak olunduğu,

8-Ortaklık belli bir faaliyet dalıyla sınırlı ise, faaliyetin açıkca tanımı,

9-Kâr ve zarar ortaklığının süresi.

1-Kurum'ca bu hesaplara kâr payı veya faiz ödenmeyeceği ibaresi,

2-Hamiline açılan hesaplarda Kurum'un açık unvanı ve belirgin bir şekilde Hamiline ibaresi, nama açılan hesaplarda ise tarafların açık unvanları ve isimleri,

4-Kurum'un imzası ve nama açılan hesaplarda hesap sahibinin imzası,

5-Yatırılan ve çekilen meblağların işlenebileceği kısım;
TL. :
Döviz :

6-Hesap No,

7-Hesapta mevcut meblağın, hesap sahibi veya yetkili kıldığı şahıs tarafından, talep anında kısmen veya tamamen geri çekilebileceği ibaresi,

8-Cari Hesap Alacaklılarının, Kurum'un tasfiyesi halinde, Kurum'un mevcut sermayesi ve ihtiyatları karşılığı aktifleri ile cari hesapların karşılığı aktifleri üzerinde birinci sırada imtiyazlı alacaklı oldukları ibaresi,

9-Bu hesaplara yatırılan fonların, "Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu" kapsamına girmediği ibaresi,

10-Hesapla ilgili son muamele tarihinden veya hesap sahibinin herhangi bir şekilde en son yazılı talimatı tarihinden itibaren on yıl geçmesi halinde, hesapta mevcut meblağın Hazine hesabına geçirilmek üzere Merkez Bankası'na devredileceği ibaresi,

11-Kurum'un sermayesi,

12-Kurum'un faaliyet süresi,

14-Kuruluş iznine ilişkin Bakanlar Kurulu Kararı'nın yayımlandığı Resmi Gazete'nin tarihi ve sayısı,

15-T.C.Merkez Bankası'ndan alınan faaliyet izninin tarih ve sayısı,

16-Anlaşma Akdi'nin zayii halinde hesap sahibinin, ilan mükellefiyetini yerine getirerek, Kurum'dan yeni metin alabileceği ibaresi.