Hazine Müsteşarlığı ile Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’ndan “Yabancı Para Net Genel Pozisyon / Sermaye Tabanı” Standart Rasyosunun Bankalarca Hesaplanmasına ve Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ 1(29 Ağustos 1998 tarih ve 23488 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.) Madde 1- Bu Tebliğ, 3182 sayılı Bankalar Kanunu’nun 56 ncı maddesinin 3 üncü fıkrası, 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası Kanunu’nun 4/I - a, b ve 40/II - a maddeleri uyarınca yürürlüğe konulmuştur.Amaç ve Kapsam Madde 2- Bu Tebliğ’in amacı, bankaların döviz varlık ve yükümlülükleri arasındaki ilgi ve dengelerin kurulmasını ve bunların sermaye tabanları ile uyumlu bir seviyede döviz pozisyonunu tutmalarını temin etmek üzere, döviz yönetimlerinde uygulayacakları “Yabancı Para Net Genel Pozisyon / Sermaye Tabanı” standart rasyosuna ilişkin esasları tespit etmektir.Tanımlar Madde 3- Bu Tebliğ’de geçen ;Döviz Varlıkları : Bankaların, yurtdışı şubelerine ilişkin hesaplar da dahil olmak üzere, Tebliğ eki listede belirtilen, tüm yabancı para aktif hesaplarını, dövize endeksli varlıklarını, yabancı para repo alacakları ile vadeli döviz alım taahhütlerini, Döviz Yükümlülükleri : Bankaların, yurtdışı şubelerine ilişkin hesaplar da dahil olmak üzere, Tebliğ eki listede belirtilen, tüm yabancı para pasif hesaplarını, dövize endeksli yükümlülüklerini, yabancı para repo borçları ile vadeli döviz satım taahhütlerini,Vadeli Döviz Alım Taahhütleri : Nazım hesaplarda gayri nakdi bir taahhüt olarak yer alan, belirli bir vade sonunda bankaya belirli bir döviz / yabancı para fon girişine yol açacak olan, repo taahhütleri hariç, forward döviz alımları ve swap para alımları ile diğer cayılamaz anlaşmaları, Vadeli Döviz Satım Taahhütleri : Nazım hesaplarda gayri nakdi bir taahhüt olarak yer alan, belirli bir vade sonunda bankadan belirli bir döviz / yabancı para fon çıkışına yol açacak olan, repo taahhütleri hariç, forward döviz satımları ve swap para satımları ile diğer cayılamaz anlaşmaları, Yabancı Para Net Genel Pozisyon : Bu maddede belirtilen “Döviz Varlıkları” toplamı ile “Döviz yükümlülükleri” toplamının Türk Lirası karşılıkları arasındaki farkYabancı Para Net Vadeli İşlem Pozisyonu : Bu maddede belirtilen “Vadeli Döviz Alım Taahhütleri” toplamı ile “Vadeli Döviz satım Taahhütleri” toplamının Türk Lirası karşılıkları arasındaki farkı, Sermaye Tabanı : Bankalar Kanunu’nun 56 ncı maddesinin üçüncü fıkrasına istinaden yayımlanan, “Sermaye Tabanı / Risk Ağırlıklı Varlıklar, Gayrinakdi Krediler ve Yükümlülükler Standart Rasyosu”nu düzenleyen Tebliğ’de yer alan Sermaye Tabanı tanımını, Yabancı Para Net Genel Pozisyon / Sermaye Tabanı Standart Rasyosu : Yabancı para net genel pozisyon tutarının, sermaye tabanına bölünmesi suretiyle hesaplanacak oranı, Dövize Endeksli Varlık ve Yükümlülükler : Üzerlerinde, ilgili sözleşmelerde veya mevzuatta dövize endeksli bir araç olduğu açıkça tanımlanan ve değerleri döviz kurlarındaki değişmelerden doğrudan etkilenen varlık ve yükümlülükleriifade eder. Bu Tebliğin uygulanmasında, bankaların “Sermaye Tabanı / Risk Ağırlıklı Varlıklar, Gayrinakdi Krediler ve Yükümlülükler” standart rasyosu hesaplamasında yer alan en son dönem sermaye tabanı tutarı dikkate alınır. Ancak, sözkonusu standart rasyonun hesaplanmasını takiben, bankaların ödenmiş sermaye ve mali iştir ak tutarlarında değişiklik olması halinde, bu değişiklikler, belgelenmek koşuluyla 4 üncü maddede belirtilen standart rasyoların hesaplanmasında kullanılan sermaye tabanı tutarının belirlenmesinde bankalarca dikkate alınabilir.Bu Tebliğin uygulanmasında dikkate alınacak Tebliğ eki listede belirtilen döviz varlık ve yükümlülüklerine ilişkin açıklamalar ve değişiklikler, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının görüşünün alınmasını müteakip Hazine Müsteşarlığınca ilgililere duyurulur. Oransal Sınır Madde 4- Bank alarca, bu Tebliğde belirlenen esaslara göre hesaplanan “Yabancı Para Net Genel Pozisyon / Sermaye Tabanı” standart rasyosu azami % 20’dir.2Hesaplama Şekli ve Bildirim Madde 5- 4 üncü maddede belirtilen standart rasyolar günlük olarak hesaplanır. Hazine Müsteşarlığı ile Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasınca belirlenecek cetvellere ve bunların açıklamalarına uygun şekilde, ay sonları itibariyle hesaplanan standart rasyoları ihtiva eden cetvel en geç izleyen ayın sonuna kadar, haftalık olarak düzenlenecek cetvel ise ilgili hafta sonunu izleyen 2 hafta içerisinde Hazine Müsteşarlığına ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına ulaşacak şekilde gönderilir.Hazine Müsteşarlığı, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankasının görüşünü almak suretiyle ve mali bünyelerini etkileyen diğer faktörleri de dikkate alarak, her bir banka veya banka grupları için 4 üncü maddede belirtilen standart rasyolar için farklı oranlar tesis edilmesini kararlaştırabilir. Pozisyon Aşımları Madde 6- “Yabancı Para Net Genel Pozisyon / Sermaye Tabanı” standart rasyosu bu Tebliğin 4 üncü maddesinde belirtilen sınırı aşan bankaların, aşan kısma karşılık gelen ve Türk Lirası ya da döviz temin etme yükümlülüğünü gösteren net genel pozisyon açıkları, 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanununun 40/II-a maddesine istinaden çıkarılan umumi disponibilite hakkında tebliğlerle düzenlenen disponibilite uygulamasında taahhüt olarak dikkate alınır.Yapılacak incelemelerde Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Sermaye Tabanı Standart Rasyosonun tuturulmasına yönelik fiktif işlem yapıldığının tespit edilmesi halinde, bu işlemlere tekabül eden tutarlar geriye yönelik olarak varlık ve yükümlülüklerden düşülerek ilgili döneme ilişkin Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Sermaye Tabanı Standart Rasyosu ve aşan pozisyon tu tarı yeniden hesaplanarak, aşan kısım hakkında 1 inci fıkraya göre işlem yapılır.Kaldırılan Hükümler Madde 7- 30.6.1998 tarih ve 23388 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Sermaye Tabanı” ve “Yabancı Para net Vadeli İşlem Pozisyonu/Sermaye Tabanı” Standart Rasyolarının Bankalarca Hesaplanmasına ve Uygulanmasına İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ yürürlükten kaldırılmıştır.Geçici Madde 1- Bu Tebliğin 4 üncü maddesinde belirtilen “Yabancı Para Net Genel Pozisyon / Sermaye Tabanı” standart rasyosu, bankalarca Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren altı ay boyunca aşağıda belirtilen oranlarda dikkate alınır. |
||
Tebliğin Yürürlüğe Girdiği Tarihten İtibaren; |
Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Sermaye Tabanı Standart Rasyosu |
|
Ağustos ayı boyunca |
% 47 |
|
Eylül ayı boyunca |
% 43 |
|
Ekim ayı boyunca |
% 40 |
|
Kasım ayı boyunca |
% 37 |
|
Aralık ayı boyunca |
% 34 |
|
Geçici Madde 2- Dövize endeksli krediler, “Yabancı Para Net Genel Pozisyon / Sermaye Tabanı” standart rasyosunun hesaplanmasında bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren aşağıda belirtilen oranlarda dikkate alınır. |
||
Tebliğin Yürürlüğe Girdiği Tarihten İtibaren; |
Yabancı Para Net Genel Pozisyon/Sermaye Tabanı Standart Rasyosu |
|
Ağustos ayı boyunca |
% 55 |
|
Eylül ayı boyun ca |
% 60 |
|
Ekim ayı boyunca |
% 70 |
|
Kasım ayı boyunca |
% 80 |
|
Aralık ayı boyunca |
% 90 |
|
Geçici Madde 3- 3 “Yabancı Para net genel Pozisyon/Sermaye Tabanı” Standart Rasyosu, bu Tebliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren aşağıda belirtilen oranlarda dikkate alınır.31.8.1999 tarihine kadar % 30 31.8.1999 – 29.9.1999 tarihleri arasında % 25 Yürürlük Madde 8- Bu Tebliğ, yayımı tarihinde yürürlüğe girer.EK-1 DÖVİZ VARLIKLARI Sıra Hesap No No Hesap Adı 1 011 Efektif Deposu 2 013 Yoldaki Paralar 3 015 Satın Alınan Banka Çekleri 4 017 Vadesi Gelmiş Menkul Değerler 5 019 Altın Deposu 6 021 T.C. Merkez Bankası 7 023 Yurtiçi Bankalar 8 025 Yurtdışı Bankalar 9 027 Yurtdışı Merkez ve Şubeler 10 029 Özel Finans Kurumları 11 031 Menkul Değerler Cüzdanı (Net) 1 2 041 Bankalararası Para Piyasası İşlemlerinden Alacaklar13 101 İskonto Senetleri 14 103 İştira Senetleri 15 111 Kısa Vadeli Açık İhracat Kredileri 16 113 Kısa Vadeli Teminatlı İhracat Kredileri 17 115 Kısa Vadeli Teminatlı İthalat Kredileri 18 117 Kısa Vadeli Açık Diğer Krediler19 119 Kısa Vadeli Teminatlı Diğer Krediler 20 121 Kısa Vadeli İhtisas Kredileri 21 123 Altın Kredisi 22 125 Kısa Vadeli Fon Kaynaklı Krediler 23 127 Mali Kesime Verilen Kısa Vadeli Krediler 24 129 Yurtdışı Kısa Vadeli Krediler 26 133 Orta ve Uzun Vadeli Teminatlı İhracat Gararantili Yatırım Kredileri 27 135 Orta ve Uzun Vadeli Açık Diğer Yatırım Kredileri 28 137 Orta ve Uzun Vadeli Teminatlı Diğer Yatırım Kredileri 29 139 Orta ve Uzun Vadeli Açık İşletme ve Diğer Krediler 30 141 Orta ve Uzun Vadeli Teminat lı İşletme ve Diğer Krediler 31 143 Orta ve Uzun Vadeli İhtisas Kredileri 32 145 Orta ve Uzun Vadeli Fon Kaynaklı Krediler 33 147 Mali Kesime Verilen Orta ve Uzun Vadeli Krediler 34 149 Yurtdışı Orta ve Uzun Vadeli Krediler 35 151 Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Kısa Vadeli Teminatsız Krediler 36 153 Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Kısa Vadeli Teminatlı Krediler 37 155 Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Orta ve Uzun Vad. Teminatsız Krediler38 157 Yenilenen ve İtfa Planına Bağlanan Orat ve Uzun Vadeli Teminatlı Krediler 39 159 Tazmin Edilen Gayri Nakdi Kredi Bedelleri 40 171 Tasfiye Olunacak Alacaklar / Kısa Vadeli Krediler (Net) 41 173 Tasfiye Olunacak Alacaklar / Orta ve Uzun Vadeli Krediler (Net) 42 175 Tasfiye Olunacak Alacaklar / Tazmin Edilen Gayri Nakdi Kredi ve Yükümlülükler (Net) 43 177 Tasfiye Olunacak Alacaklar / Hesapta 90 Günlük Süreyi Dolduranlar (Net) 44 203 Fina nsal Kiralama İşlemlerinden Alacaklar (Net)45 211 Mevduat Munzam Karşılıkları 46 221 Kredi Faiz Gelir Tahakkuk Reeskontları 47 223 Diğer Faiz ve Gelir Reeskontları 48 241 İştiraklerimiz (Net) 49 243 Bağlı Ortaklıklar (Net) 50 245 Bağlı Menkul Değerl er (Net)51 251 Menkuller (Net) 52 253 Gayrimenkuller (Net) 53 275 Tahsili Şüpheli Ücret, Komisyon Diğer alacaklar (Net) 54 279 Muhtelif Alacaklar 55 281 Borçlu geçici Hesaplar (Aktifleştirilen gider hesapları dışındakiler) 56 291 Şubeler Cari Hesabı (borç bakiye verme durumunda)57 297 Özel Görev Hesapları 58 Türk Parası hesaplarda izlenen ve Tebliğ kapsamında tanımlanan dövize endeksli tüm varlıklar Bilanço Dışı Hesaplar 59 Repo İşlemlerinden Alacaklar 60 Vadeli ( Forward) Döviz Alımları 61 Swa p Para Alımları62 Diğer türev enstrümanlarla ilgili nazım hesaplarda izlenen döviz alımları/alacaklar EK-2 DÖVİZ YÜKÜMLÜLÜKLERİ Sıra Hesap No No Hesap Adı 1 301-311 Döviz Tevdiat Hesapları 2 305-315 Altın Depo Hesabı 3 309-319 Bankalar Mevduatı 4 325 7 Gün İhbarlı Döviz Tevdiat Hesapları5 329 Bankalararası Para Piyasasından Alınan Borçlar 6 341 T.C. Merkez Bankası Kredileri 7 343 Yurtiçi Bankalardan Kullanılan Krediler 8 345 Yurtiçi Diğer Kuruluşlardan Kullanılan Krediler 9 347 Sermaye Benzeri Krediler 10 349 Yurtdışından Kullanılan Krediler 11 359 Yurtdışından Kullanılan Altın Kredileri 12 351 Karşılıklar 13 353 Finansal Kiralama İşlemlerinden Borçlar (Net) 14 361 Faiz ve Gider Reeskontları 15 367 Yurtdışı Merkez ve Şubeler 16 371 İtha lat Transfer Emirleri17 381 Ödenecek Vergi, Resim, Harç ve Primler 18 383 Çıkarılan Menkul Kıymetler (Net) 19 385 Fonlar 20 391 Muhtelif Borçlar 21 393 Alacaklı Geçici Hesaplar 22 395 Ödeme Emirleri 24 397 Özel Görev Hesapları 25 (291) Şubeler Cari Hesabı ( alacaklı bakiye verme durumunda) 26 441 Banka Sabit Kıymet Yeniden Değerleme Fonu 27 443 İştirakler ve Bağlı Ortaklık (Bağ.Menkul Değer.dahil) Sabit Kıymet Yeniden Değerleme Karşılığı 28 445 Menkul Değerler Değer Artış Fonu 29 Türk Parası hesaplarda izlenen ve Tebliğ kapsamında tanımlanan dövize endeksli tüm yükümlülükler Bilanço Dışı Hesaplar 30 Repo İşlemlerinden Borçlar 31 Vadeli (Forward) Döviz Satımları 32 Swap Para Satımları 33 Diğer türev enstrumanlarla ilgili nazım hesaplarda izlenen döviz satımları/borçlar
|